Humerus üst uç kırığı nedir? iyileşme süresi ne kadardır? Ameliyat gerekli mi? Fizik tedavi ile geçer mi? Op. Dr. Utku Erdem Özer tüm detaylarıyla açıklıyor.
Humerus üst uç kırığı, omuz kırıkları içinde en sık görülen kırıktır. Özellikle kemik erimesi olan orta ve ileri yaşlı hastalarda el açık pozisyonunda iken yere düşme ile olur.
Humerus üst uç kırıklarının tanısı röntgen ile koyulmakla birlikte ameliyat gereken durumlarda bilgisayarlı tomografi ve MR görüntüleme gerekebilir.
Yerinden ayrışmamış humerus üst uç kırığı, basit kol askısı ile tedavi edilebilmektedir. Yerinden ayrışmış, 3-4 parçalı kırıklarda ise çoğu zaman ameliyat gerekir. Ameliyat seçenekleri ise plak vida ile sabitleme ve omuz protezidir. İyileşme ve kaynama süresi 6-12 hafta arasında gerçekleşir.
İçindekiler:
Humerus Nedir?
Omuz eklemi ile dirsek eklemi arasındaki kemiğin ismi, kol kemiği yani humerustur. Pazı kemiği olarak da adlandırılır. Omuzda kürek kemiği ile eklemleşip, omuz eklemini oluşturur. Dirsekte ise ön kol kemiklerinden Radius ve ulna kemikleri ile eklemleşerek dirsek eklemini yapar.
Ayrıca Humerus üst uç kırklarında humerus başı, boynu, tüberkulum majus ve minus yapıları en sık kırılan humerusun anatomik yapılardır.
Humerus Üst Uç Kırığı Ne Demektir?
Humerus üst uç kırığı, humerusun omuz eklemine yakın olan bölgesinde humerus kemiğinde olan kırıklardır. Özellikle kemik erimesi olan yaşlı hastalarda basit düşme sonucu olur. Genç hastalarda olan humerus üst uç kırklarında trafik kazası, bisikletten düşme gibi yüksek enerjili travma sonucu oluşur.
Humerus Üst Uç Kırığı Çeşitleri Nedir?
Humerus üst kırığı oluşurken, humerus üst ucunun anatomik bölgelerine göre oluşur. Travmanın şiddetine göre kırık tek bir anatomik bölgede de oluşur birden çok anatomik yapı da kırılır. Bu bölgeler;
Tüberkulum majus
Tüberkulum minus
Cerrahi boyun
Humerus başı
Bu bölgelerin kırık durumuna göre humerus üst uç kırıkları,
Tüberkulum majus kırıkları
Tüberkulum minus kırkları
3 parçalı humerus üst ucu kırığı
4 parçalı humerus üst ucu kırığı şeklinde sınıflandırılır.
Tüberkulum Majus Kırıkları:
Humerus üst ucun tüberkulum majus kırıkları özellikle ön omuz çıkıkları esnasında görülür. Özellikle kemik erimesi olan hastalarda omuz çıkığı olmadan da tüberkulum majus kırığı görülebilir.
Tüberkulum majus adlı kemik çıkıntısına rotator kaf tendonlarından supraspinatus ve infraspinatus tendonları yapışır. Tüberkulum majus kırıklarında dikkat edilmesi gereken İlk başta yerinde olan kırık kırık oluştuktan 1-2 hafta sonra bu tendonların tüberkulum majusu çekerek yerinden oynatır. İlk başta ameliyatlık olmayan kırık, takiplerde ameliyatlık duruma gelebilir.
Özellikle omuzda tüberkulum majus kırıklarından sonra donuk omuz gelişebilir. Donuk omuz ile ilgili ayrıntılı bilgi almak isterseniz bağlantıya tıklayabilirsiniz.
Yerinden ayrışmamış tüberkulum majus kırıklarının tedavisi kol askısı ile yapılır. Ortalama 4-6 hafta kol askısı kullanımı ile kaynama sağlanır.
Yerinden ayrışmış tüberkulum majus kırığının tedavisi ameliyattır. Tüberkulum majus kırığı ameliyatı çoğu zaman kapalı olarak yapılır, hatta artroskopik yöntemle de yapılabilir. Kırık düzeltilip, yerine alındıktan sonra 1-2 vida ile sabitlenir.
Tüberkulum Minus Kırıkları
Tüberkulum minus adlı kemik çıkıntısına subskapular tendon yapışır. Özellikle posterior omuz çıkığında görülen tüberkulum minus kırığı oldukça nadir bir kırık çeşididir. Epilepsi, elektrik çarpması sonucunda oluşan posterior omuz çıkığında tüberkulum minus kırıkları titizlikle değerlendirilmeli, yerinden ayrışmış ise ameliyat edilmelidir.
Yerinden ayrışmış tüberkulum minus kırıkları, subskapular tendonda yetmezliğe yol açar. Subskapular tendon yetmezliğinin tedavisinde ise tendon transferi ameliyatı gerekir.
3-4 Parçalı Humerus Üst Uç Kırıkları
3-4 parçalı humerus üst uç kırıklarında kırılan yapılar, tüberkulum majus, tüberkulum minus, humerus başı ve humerus boynudur. Kemik erimesine bağlı yaşlı hastalarda en çok bu 3-4 parçalı kırıklar oluşur.
Humerus Üst Uç Kırıklarının Belirtileri Nedir?
Humerus üst uç kırığında omuz bölgesinde ağrı, omuzu ve kolu hareket ettirememe, hareket ettirmek isterken aşırı ağrı, aniden oluşan şişliktir. Birkaç gün geçtikten sonra omuz bölgesinde morarma da olur. Bu morarma dirseğe kadar iner.
Humerus Üst Uç Kırıklarının Teşhis Nasıl Koyulur?
Düşme sonrası omuz ağrısı ile gelen hastanın muayene edildikten sonra, omuz bölgesinin röntgenleri çekilir. Eğer kırık parçalı ve eklem içi ise Bilgisayarlı Tomografi (BT) ile kırık ayrıntılı olarak değerlendirilir.
Bazı kırık çeşitlerinde omuz başının canlılığını görmek veya ek rotator kaf tendonlarında yırtık olup olmadığını anlamak için MR Görüntüleme yöntemine de ihtiyaç duyulabilmektedir.
Humerus Üst Uç Kırıklarının Tedavisi
Bütün kırıkların tedavisine karar verirken, belli başlı kriterlerimiz vardır. En önemlisi kırık parçaları yerinde mi, ayrışmış mı? Ayrışmış ise ne kadar ayrışmış ve kırık iyileşene kadar daha da ayrışır mı? Bu şekilde ayrıntılı değerlendirme yapılarak karar verilir. Humerus üst uç kırığı tedavisinde de aynı yöntem uygulanır.
Kesin teşhis ve tedavi için iletişim sayfasından bizimle irtibata geçebilirsiniz.
Humerus Üst Uç Kırıklarının Ameliyatsız Tedavisi - Üst Uç Kırığı Bandajı
Eğer humerus üst uç kırığı çatlak şeklinde ise ya da kırık olup yer değiştirmemiş ise dinlenme, buz, omuz askısı ve/veya velpau yani üst uç kırığı bandajı ile sabitleme yöntemleri ile ameliyatsız tedavi edilebilirler. Tüm kırıklarda olduğu gibi humerus üst uç kırığı da haftalık ya da 10 günde bir röntgen çekilerek takip edilmektedir.
Humerus Üst Uç Kırığı Fizik Tedavi
Humerus üst uç kırığı fizik tedavi programı, kırığın tipine, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak kişiye özgü olarak uygulamaktayız. Bu program genellikle aşağıdakileri içermektedir:
Hareket Egzersizleri: Fizyoterapistler, omuz eklemi etrafındaki hareket aralığını artırmak için özel egzersizler ve hareketler öneriyoruz. Bu egzersizler kademeli olarak artırılır ve eklem sertliğini önlemeye yardımcı olur.
Kuvvetlendirme Egzersizleri: Kırık sonrası kas zayıflamasını önlemek ve kas gücünü geri kazanmak için kuvvetlendirme egzersizleri önemlidir. Özellikle omuz, kol ve sırt kaslarını hedefleyen egzersizler bu süreçte kullanılır.
Denge ve Koordinasyon Egzersizleri: Humerus üst uç kırığı sonrası denge ve koordinasyonun yeniden kazanılması için özel egzersizler yapılmaktadır. Bu egzersizler, günlük yaşam aktivitelerine geri dönüşü kolaylaştırır.
Humerus Üst Uç Kırığı Egzersiz Tedavisi
Humerus üst uç kırığı için önerdiğimiz bazı egzersiz hareketleri şunlardır:
Omuz Dondurma: Omuzunuzu yukarı kaldırın, ardından yavaşça aşağıya indirin. Bu hareketi rahat bir tempoda 10-15 kez tekrarlayın.
Duvara İtme: Ayaklarınızı birkaç adım öne alın, ellerinizi duvara dayayın ve vücudunuzu duvara doğru itin. Kollarınızı düz bir şekilde itin ve ardından yavaşça geri çekin. Bu hareketi 10-15 kez tekrarlayın.
Dambıl Kaldırma: Küçük bir dambıl alın ve sağlam bir sandalyeye oturun. Yavaşça kırılan kolunuzla dambılı yukarı kaldırın, sonra aşağı indirin. Bu hareketi kontrollü bir şekilde 10-15 kez tekrarlayın.
Dirsek Esnetme: Kırılan kolunuzla dirseğinizi bükün ve sağlam bir yüzeye destekleyin. Dirseğinizi yavaşça bükün ve ardından uzatın. Bu hareketi 10-15 kez tekrarlayın.
Bu egzersizleri yaparken rahat hissetmediğiniz veya ağrı hissettiğiniz bir durumda hemen yapmayı bırakın ve doktorunuza danışın. Egzersizlere başlamadan önce bir fizyoterapist eşliğinde ilerlemek çok daha sağlıklı olanıdır.
Humerus Üst Uç Kırığı Ameliyatı
İlk olarak teşhis sağlandıktan sonra omuz kırığı ameliyatı için karar verilir. Daha sonra Humerus üst uç kırığı ameliyatına karar verilirken aşağıdaki durumlar göz önüne alınır.
Kırık parçalı mı, parçalı ise kaç parça?
Kırık parçalarının ne kadar yerinden oynadığı- ne kadar döndüğü?
Hastanın aktivite seviyesi ve yaşı
Kırıkla birlikte omuz çıkığı da var mı
Dikkatlice değerlendirildikten sonra planlanır.
Humerus Üst Uç Kırığı Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Humerus üst uç kırığı ameliyatı ya plak vidalar ile ya da omuz protezi ile yapılmaktadır. Ayrıca Humerus üst uç kırıkların ameliyat ile tedavisinde şu noktaya odaklanılır; parçalı kırığı puzzle gibi ideal şekilde birleştirip, plak ve vidalar ile tespit etsek kırık kaynar mı?
Özellikle ileri yaşlarda olanlarda humerus üst uç kırığı 3-4 parça şeklinde olur. Bu kırıklar mükemmel şekilde birleştirilip, plak ve vidalar ile tespit edilse dahi kaynamayabilirler.
Bundan dolayı 3-4 parçalı humerus üst uç kırıklarının ameliyatında ileri yaşlarda protez tercih edilmektedir. Omuz protezi ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için bu linki tıklayabilirsiniz.
Humerus Üst Uç Kırığı Plak Vida ile Ameliyatı
Humerus üst uç kırığı, yerinden ayrışmış, parçalı ve de kırıklı çıkık da var ise ameliyat kaçınılmazdır. Her kırıkta olduğu gibi bu kırıkta da amaç kırık parçalarını anatomik olarak birleştirip, ameliyattan sonra erken harekete izin verecek sağlamlıkta plak ve vidalar ile sabitlenmesidir.
Omuzun ön tarafından bir kesi ile girilerek kırık bölgesine ulaşılır. Kırık parçaların üzeri açılmamaya çalışır, bu parçalara sağlam rotator kaf tendonları yapışır. Bu tendonlardan ipler geçilerek, parçalar manüple edilip kırık düzeltilir.
Ameliyat esnasında bolca röntgen çekilerek her aşama kontrol edilmektedir. Bazen kırık parçaları çok ezilir, böyle durumlarda kemik eklemesi yapmak gereklidir. Bu kemik ya doku bankasından ya da hastanın leğen kemiğinden alınır.
Op. Dr. Utku Erdem Özer’in yaptığı humerus üst uç kırığı ameliyatı videosunu izlemek için bağlantıya tıklayabilirsiniz.
Humerus üst uç kırığı nedeniyle plak vida ameliyatı yaptığım hastamın ameliyat öncesi ve sonrası röntgenleri.
Humerus Üst Uç Kırığı İyileşme Süresi
Özellikle Humerus üst uç ameliyatından sonra hasta 1 gece hastanede kalır. Yaklaşık 2-3 hafta kol askısı kullanır. Ameliyattan 3-4 gün sonra sarkaç ve masa üstü kaydırma gibi egzersizlere başlanır. 6. haftada röntgen çekilir. Her şey yolunda ise ve eklem hareket açıklığını artırmaya yönelik egzersizler ile omuz çevresi kaslarını güçlendirme egzersizlerine başlanır.
Humerus üst uç kırığının iyileşmesi yani kaynaması 6-12 hafta arasında gerçekleşir.
Humerus Kırığı Yorumları
Op. Dr. Utku Erdem Özer tarafından tedavi edilen humerus kırığı hastalarının yorumları aşağıdaki gibidir:
Ayşe Y: "Op. Dr. Utku Erdem Özer'in tedavisi sayesinde humerus kırığımı hızla atlattım. Kendisi son derece profesyonel ve ilgili bir doktor. Her adımda bana rehberlik etti ve iyileşme sürecimde destek oldu. Teşekkürler!"
Mehmet D: "Humerus kırığım nedeniyle Op. Dr. Utku Erdem Özer'e başvurdum ve doğru bir tercih yaptığımı gördüm. Doktorumun empatik yaklaşımı ve etkili tedavisi sayesinde kısa sürede iyileştim. Herkese tavsiye ederim."
Fatma K: "Op. Dr. Utku Erdem Özer, humerus kırığımda bana mükemmel bir tedavi sundu. Hem cerrahi müdahalesi hem de sonrasındaki takibi oldukça başarılıydı. Kendisine minnettarım."
Sonuç
Humerus üst uç kırığı toplum yaşlandıkça daha fazla görülmektedir. Yaşlı hastalarda kemik erimesinin de eşlik ettiği durumlarda kırık oluşurken çoğu zaman 3-4 parçalı olarak kırılır. Aynı zamanda humerus üst uç parçalı kırıkları oluşurken parçalar ezilerek kırılır, böyle durumlarda ameliyata hazırlıklı girmek gerekir.
Makalemizi okuduğunuz için teşekkürler. Dilerseniz utkuerdemozer.com bağlantısından ana sayfaya genel bir göz atabilirsiniz.
