Ön çapraz bağ ameliyatı, yırtılmış ön çapraz bağ yerine yeni ön çapraz bağ yapılması ameliyatıdır. Ön çapraz bağ ameliyatı kapalı olarak da bilinen artroskopik olarak yapılır. Ön çapraz bağ ameliyatı tekniğinde son 20 yılda ciddi ilerleme kaydedilmiştir.
Ameliyatın sonuçlarını en belirgin olarak değiştiren yöntem anatomik ön çapraz bağ rekonstrüksiyon tekniğidir. Bu yöntemle yeni yapılan ön çapraz bağın, önceki bağla bire bir aynı yapıda ve yerde olması amaçlanır.
Ameliyatta ön çapraz bağın yerine konulacak yapıya greft denir. Birçok greft seçeneği vardır. En sık kullanılan hastanın kendi vücudundan alınarak hazırlanan greft tipleridir. Bunlardan en sık kullanılanlar: hamstring tendonu, quadriceps tendonu, kemik -tendon-kemiktir. (Diz kapağının ön tarafından alınır) Ayrıca doku bankasından elde edilen greftleri (allogreft) de kullanmak mümkündür.
Bu yazıda ön çapraz bağ ameliyatını, ameliyat çeşitlerini ve ameliyat sonrası süreci detaylıca okuyabilirsiniz. Ön çapraz bağ kopması ile ilgili detaylı bilgiyi ise bu linki tıklayarak okuyabilirsiniz:
İçindekiler:
Kopan ön çapraz bağın tamir edilmesi, dikilmesi bazı özel durumlar dışında imkansız olup, tamir yerine yeniden bağ yapılma (ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu) ameliyatı yapılır.
Bazı özel durumlarda yapılan, ön çapraz bağ tamiri ameliyatı detayları için bağlantıya tıklayınız.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı, artroskopik yani kapalı ameliyat olarak yapılır. Dizin önünden 2 adet küçük kesi yapılır. Bu kesilerden birine dizin içini görebilmek için artroskopi kamerası yerleştirilir. Diğer delikten ise ameliyatı yaparken kullandığımız, kapalı ameliyata uygun aletler (artroskopik el aletleri) yerleştirilerek yapılır.
Ben Ortopedi ve Travmatoloji uzmanı Operatör Doktor Utku Erdem Özer olarak ön çapraz bağ ameliyatlarında en sık yaptığım yöntem olan Hamstring tendonları alınarak ve asansör yöntemi ile ön çapraz bağ rekonstrüksiyon ameliyatını detaylıca aşağıda anlatacağım. Diğer ön çapraz bağ ameliyat yöntemlerini ise yazının devamında bulabilirsiniz.
Kamera dizin içine yerleştirilir yerleştirilmez, ön çapraz bağdaki yaralanmanın durumu değerlendirilir. Ayrıca ön çapraz bağ hasarına eşlik eden menisküs, kıkırdak ve başka bağ yaralanması olup olmadığına bakılır. Bir nevi hasar tespiti yapılır.
Daha sonra ön çapraz bağın yerine konulacak tendon (greft) hastanın kendinden alınacaksa ve bu greft hamstring tendonlarından alınarak yapılacaksa; dizin alt ve iç tarafındaki hamstring tendonlarının kaval kemiğine bağlandığı yerin üzerinden küçük bir kesi yapılarak gracilis ve semitendinosus tendonları alınır.
Bu iki tendon hazırlandıktan sonra iki tendon ikiye katlanır. Böylece 4’lü tendon grefti oluşturulmuş olur. Daha sonra greftin bir ucuna şekil 1’deki gibi özel ipler geçirilir, bu iplerin bir ucunda ise düğmeye benzer titanyum malzeme içeren cihaz konulur.
Şekil 1
Daha sonra diz ekleminde işlemlere devam edilir. İlk olarak greftin üst kısmının yerleştirileceği dizin uyluk kemiğine (lateral femoral kondil) tünel açılır. Daha sonra tendonların alındığı yer kullanılarak dizin altındaki kaval kemiğinden (medial tibial plato) ikinci tünel açılır.
Tünellerin içine 1 adet kılavuz tel yardımı ile ip geçirilir. Bu ip yardımı ile hazırlanan greft sırasıyla kaval kemiğindeki tünel içinden, eklemden ve uyluk kemiğindeki tünelden geçirilir. Greftin ucundaki metal yapı uyluk kemiğindeki tünelden geçirilip geçirilmez takla attırılarak, kemiğin köşesine sabitlenir. Daha sonra ipler ile greft ters yönde çektirilerek greftin üst kısmı uyluk kemiğindeki tünele yerleştirilir. Bu yönteme asansör yöntemi denir. Asansör yöntemi ile greftin gerginliği çok iyi elde edilebilir. Ön çapraz bağ ameliyatlarında uygun gerginliğin elde edilmesi çok önemlidir.
Uyluk kemiğine bağlantısı yapılan greftin kaval kemiğine bağlantısı ise 1 adet vida tünelin bitiş yerine konularak yapılır. İşlem bittikten sonra greft kamera ile kontrol edilir.
Yaptığım ön çapraz bağ ameliyatını bu linki tıklayarak izleyebilirsiniz. Yaş kısıtlaması olduğu için buradan paylaşamıyoruz. https://www.youtube.com/watch?v=k3KCtsji-CA
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Aşamaları:
Hazırlık: Ameliyat öncesi değerlendirme ve hazırlık yapılır. Hastanın genel sağlık durumu analiz edilir.
Anestezi: Genel veya spinal anestezi uygulanarak hasta ameliyata hazırlanır.
Artroskopi: Küçük kesiler aracılığıyla eklem içine bir kamera ve cerrahi aletler yerleştirilmektedir.
Greft Yerleştirme: Hasarlı bağın yerine hastanın kendi tendonlarından alınan bir greft yerleştirilir.
Son Kontrol: Greftin doğru yerleştirildiği ve stabilite sağlandığı kontrol edilir.
Kapanış: Kesiler kapatılır ve ameliyat tamamlanır.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatında Kullanılan Greft Ne Demektir?
Kopmuş olan ön çapraz bağın yerine konulan yapıya, yeniden oluşturulan ön çapraz bağa greft denir.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatında Yeni Yapılan Ön Çapraz Bağ Nerden Alınır?
Ön çapraz bağ ameliyatında, yeniden yapılan bağ, iki ayrı metotla elde edilebilir.
1. Doku bankasından alınarak kullanılan Tendon: (Allogreft)
Doku bankasından hazır ve steril olarak gelen tendon grefti hazırlanarak açılan tünellere yerleştirilir. Ve yukarıda detaylı olarak anlattığım şekilde tespit edilir. En önemli artısı hastanın herhangi bir yerinden tendon almak gerekmez.
2. Hastanın kendi vücudundan alınarak kullanılan Tendon: (Otogreft)
Hastanın kendi vücudundan alınarak kullanılan en sık greft çeşitleri şunlardır:
Kemik tendon kemik grefti: diz kapağı ile kaval kemiği ön tarafından alınan iki ucunda kemik parçası bulunur. İki kemik parçasının arasında ise patellar tendon olur.
Hamstring tendonlarından oluşturulan greft: Hastanın dizinin alt ve iç kısmına bağlanan hamstring tendonlarından ikisi (semitendinosus ve Gracilis tendonları) alınarakhazırlanır. Her bir tendon ikiye katlanır. Toplamda 4 adet tendon oluşturulur. Günümüzde en çok hamstring tendonlarından oluşturulan greft kullanılır.
Quadriceps tendonundan oluşturulan greft: Diz kapağının hemen üst kısmına bağlanan quadriceps tendonundan yaklaşık 8-9 mm kalınlığında ve uzunluğunda tendon parçası alınarak kopan önçapraz bağın yerine konulur.
Ön Çapraz Bağı Ameliyatından Diz İçine Dren Neden Konulur?
Ameliyat sonrası ameliyat sahasına sızan kanı güvenli bir şekilde vücudun dışına çıkarılması önemlidir. Yapılan çoğu ameliyatlardan sonra ameliyat bölgesine küçük bir boru yerleştirilip kan dışarı çıkarılması sağlanır.
Ön çapraz bağ ameliyatında da yaklaşık 24 saat süre bu dren bırakılır. Eğer drenden kan gelmesi durursa çıkarılır. Ön çapraz bağ ameliyatında dren diz ekleminin içine konulur. Diz ekleminde drenin olması yürümeye engel değildir.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatından Sonra Ne Zaman Yürüyebilirim?
Sadece ön çapraz bağ ameliyatı yapılmışsa yani aynı ameliyatta menisküs dikişi ya da kıkırdak ameliyatı yapılmamışsa, ameliyattan birkaç saat sonra dahi hasta yürütülebilir. Burada önemli olan ağrı kontrolüdür.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatından Sonra Ne Zaman Koşarım?
Jogging tarzı koşulara en erken ameliyat sonra 3. Ayın sonunda kas gücü yeterli ise izin veriyoruz. Kas gücünün yeterliliğini ise single leg squat testi ile ölçebiliyoruz. Eğer hasta single leg squat testini nizami ve istenilen tekrarda yapabilirse koşmasında bir problem olmayacağını bildiğimiz için koşu antrenmanlarına başlayabilir.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatından Sonra Dizimden Ses Gelmesi Neden Olur, Bu Anormal Bir Durum mudur?
Ön çapraz bağ ameliyatının ilk aylarında dizden ses gelmesi normaldir. Ancak ses ile birlikte ağrı da varsa bu durum aydınlatılmalıdır. Ağrı ile birlikte ses olması eklem içinde sorun olabileceğini düşündürür.
Ön çapraz bağ ameliyatından sonra dizden ses gelmesinin sebebi öncelikle quadriseps kas kaybından kaynaklanır. Quadriseps kas kaybı sonucu diz kapağının biomekaniği değişerek ses duyulmasına sebep olur. Kas gücünü elde edince seste ortadan kaybolur.
Sesin bir başka sebebi ise eklem içi sıvısının özelliğinin ameliyattan sonra değişmesinden kaynaklıdır. Eklem içi sıvısının yoğunluğu azalarak diz kapağının temas ettiği yüzeyden anormal ses çıkarmasına sebep olur. Bu durum zamanla normale dönerek ortadan kaybolur.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatından Sonra Hızlı İyileşebilmek İçin Ne Yapabilirim?
Ön çapraz bağ ameliyatından sonra hızlı bir iyileşme süreci için dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar bulunmaktadır. Fizyoterapi ve rehabilitasyon programlarına düzenli olarak katılmak, doktorunuzun önerdiği egzersizleri yapmak ve iyileşme sürecinde aşırı aktiviteden kaçınmak önemlidir. İşte ipuçları:
1. İpucu
Ameliyattan önce mutlaka Quadriseps aktivasyonunu fizyoterapist eşliğinde öğrenin. Ameliyattan sonraki erken dönemde yürükken, yataktan inerken, üzerine basarken quadriseps aktivasyonun yapıp hareketinize başlayın. Bunun en önemli faydası, erken dönemde grefte binen yük azalır, dizde şişlik ve ödem neredeyse çok az olur. Bu da kaliteli ve hızlı bir rehabilitasyon süreci geçirmeniz demektir.
2. İpucu
Rehabilitasyon uzun sürecektir. Sabırlı olmanız, basamak basamak rehabilitasyon sürecini geçirmeniz çok önemlidir. Bu ameliyatın doğasında bu süreç normaldir. Yerine koyulan tendon greftinin kemik ile birleşmesini beklemeden maç oynamaya (return to play) dönmek oldukça risklidir. Şu an için maç oyununa, müsabakaya dönmek en erken 9. aydan sonra izin veriyoruz.
3. İpucu
Ameliyattan sonra dizinizi tam düz yapmanız çok önemlidir. Özellikle Hamstring tendonları alınarak yapılan ön çapraz bağ ameliyatından sonra diz altına yastık koyarak dizlerini kırmak ağrılarını hafifletir. Ancak bu hareket kaybına yol açacağından rehabilitasyon sürecini uzatacaktır. O yüzden dizinizi tam düz yapmak için yastığı topuğunuzun altına koymalısınız. Eğer ağrılarınız çok olursa kısa süreliğine yastık diz altında durabilir.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatından Sonra Bazı Sporcular Spor Müsabakalarına Zamanında Dönebilirken, Bazıları İse Geç Dönüş Yapabiliyor. Bunun Nedeni Nedir?
Bunun birkaç sebebi olabilir. En önemli sebebi ön çapraz bağ koparken dizde başka yaralanmanın olup olmaması ile ilgilidir. Ön çapraz bağ yaralanması basit bir bağ yaralanması değildir. Yaralanma esnasında diz eklemi saliseler içinde yerinden çıkıp tekrar yerine oturur. Travmanın şiddetine bağlı olarak menisküs yırtıkları, iç, dış arka çapraz bağ yaralanmaları ve kıkırdak hasarı hatta eklem içi kırık dahi oluşabilir.
Örnek vermek gerekirse; dikiş gerektiren dış menisküs yırtığının ön çapraz bağ yaralanmasına eşlik ettiğini var sayalım. Menisküse dikiş atıldığında menisküsteki yırtığın iyileşebilmesi için menisküse yük binmemesi gerekir. Bunun için de ortalama hastaya 1 ay çift koltuk değneği kullandırılıp, üstüne bastırılmaz. Sırf bu yüzden sporcuya 1 ay yük verdiremeyeceğimiz için oluşabilecek durumlar; kas kaybı, propriyosepsiyon duyusunun kaybı, eklemde açı kaybı olarak karşımıza çıkacaktır.
Bunların hepsi uygun bir rehabilitasyon ile yaralanma öncesi duruma doğru iyileştirilir, ancak sporcu kaybettikleri kazanabilmek için daha uzun bir rehabilitasyon süresine ihtiyaç duyacaktır. Spora dönüşü uzayıp, sporcunun psikolojik olarak kötü etkilenmesi ile birlikte zaman kaybından dolayı maddi kayba da yol açacaktır. Çoğu spor kulübünün sporcular kontrat yaparken maç başı anlaştıklarını unutmayınız.
İkinci önemli konu ise ameliyattan sonra geçirilecek iyi bir rehabilitasyon sürecidir. Profesyonel sporcularda bu süreç neredeyse her gün bir fizyoterapist ile günde 2-3 hatta bazı durumlarda 4 saat bire bir çalışarak yönetilir.
Ön Çapraz Bağı Ameliyatını Ne Zaman Olmalıyım?
Bunun için litaratürde tam bir uzlaşma yoktur. Benim tecrübeme göre eklem hareket açıklığını tama yakın elde edebildiğimiz ve quadriceps kasını aktive etmeyi öğrenen ve uygulayabilen hastaların yaralanmadan 1-2 gün sonra dahi ameliyat olmaları uygun olur.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Ne Kadar Sürer?
Eğer eşlik eden menisküs yırtığı ya da kıkırdak hasarı gibi müdahale edilmesi gereken başka bir patoloji yoksa ameliyat süresi 1 saat civarındadır.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatında Nasıl Bir Narkoz Verilir?
Ön çapraz bağ ameliyatında genel veya spinal (belden uyuşturma) anestezi yapılır.
Genel anestezide hasta tamamen uyutulup, ameliyat esnasında hiç ağrı hissetmez. Bu anestezi tipinde hastanın nefes alıp vermesi soluk borusuna takılan bir tip ile sağlanır.
Spinal anestezide (belden uyuşturulma) ise belden yapılan bir iğne ile hasta belden aşağısını hissetmez. Bu anestezi tipinde de hasta ameliyat esnasında hiç ağrı duymaz. Ayrıca ameliyat esnasında yapılacak sakinleştirici ilaçlar ile hastalar için stresli olabilecek bu durum ortadan kaldırılır.
Hangi narkoz tipinin tercih edileceği anestezi uzmanı, cerrah ve hastanın ortak olarak karar vermesi gereken bir durumdur.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Yapılırken Menisküs Yırtığı Varsa Aynı Ameliyatta Menisküs Ameliyatı Yapılır mı?
Ön çapraz bağ ameliyatına daha başlarken hasar tespit edilip, başka bir yaralanma olup olmadığı kontrol edilir. Başka bir yaralanma varsa mutlaka müdahale edilmelidir. Eğer menisküs tamiri gerekiyorsa ya da kıkırdak müdahalesi gerekiyorsa bu işlemlerin yapılması elzemdir.
Ön çapraz bağ yaralanmasından başka müdahale edilmesi gereken yaralanmaya müdahale edilmezse rehabilitasyon sürecinde bu sorun karşımıza çıkacak ve ikinci bir ameliyat gerekecektir. Doğal olarak oyuna dönüşte uzayacaktır.
Menisküs yaralanmaları hakkında bilgi almak ve tedavisi için ayrıntılı bilgi edinmek isterseniz bağlantıya tıklayıp linki açabilirsiniz.
Kıkırdak yaralanmaları hakkında bilgi almak ve tedavisi için de ayrıntılı bilgi edinmek isterseniz bağlantıya tıklayıp açabilirsiniz
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci
Ön çapraz bağın ameliyatı sonrası iyileşme süreci nasıldır, ne zaman iyileşirim, ne zaman spora başlarım, ne zaman maça çıkarım, gibi sorular hastaların en çok cevabını merak ettiği sorulardır.
Aşağıda ön çapraz bağ ameliyatından hemen sonra spora dönene kadar olan süreci okuyabilirsiniz.
Hastanın dizinde başka bir yaralanma yok ise ve ameliyatta sadece ön çapraz bağ ameliyatı yapıldıysa; ameliyattan 1 kaç saat sonra anestezinin etkisini geçmesi beklenerek hasta koltuk değnekleri ile yürür. Detaylı bir şekilde Çapraz Bağ Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci şöyledir:
Hasta isterse tuvalet ihtiyacını ameliyattan sonra narkozun etkisi geçtikten sonra yanında doktor hemşire ya da fizyoterapist birlikte ayağa kalkıp koltuk değnekleri ile tuvalete giderek giderebilir.
Hastalar ameliyattan sonra su geçirmez pansuman malzemesi ile yaraları örtülerek, duş alabilirler. Bir başka yöntem ise pansuman bölgesini yemek streç filmi ile 3-4 kat rulo halinde sarma yöntemidir.
Hastaların büyük bir kısmı ameliyattan 1 gün sonra, hastanın dizindeki dren çıkarıldıktan sonra tek koltuk değneği ile yürüyebilir hale gelir. Diz ekleminde dren olması yürümeye engel olmamakla birlikte, dren çıkarıldıktan sonra hastalar daha rahat yürür.
Dren çıkarıldıktan sonra 1 defa pansuman yapılması yeterlidir.
Yaklaşık 7-10 gün sonra ameliyat yaraları iyileşir, bu süreden sonra artık pansuman yapılmasına gerek olmaz. Ameliyat bölgeleri açıkta bırakılır.
Ameliyatın 2. günü itibari ile fizik tedavi-fizyoterapiye başlanır. Haftada 5 gün yapılabilir. Fizyoterapi süreci yaklaşık 2 -3 ay sürebilir. Bazı durumlarda 6 ay kadar da sürdüğü olur. Fizyoterapide amaç, eklem hareket açıklığını sağlamak, diz bölgesi kas kuvvetlerini tekrar elde etmek, denge, çeviklik gibi becerileri kazanmaktır.
Düzenli olarak fizyoterapi gören hastalar ameliyattan 2-3 hafta sonra dışarıdan belli olmayacak kadar düzgün yürüyebilirler.
Ön çapraz bağ ameliyatından sonra, hasta eğer masa başı iş yapıyorsa 10. günde iş başı yapabilir. Eğer bedenen çalışması gerektirecek iş yapıyorsa, 1. ayı beklemek uygun olacaktır
Koşu; özellikle sporcu hastaların en çok sorduğu sorulardan biridir, ne zaman koşulara başlayabilirim. Bu sorunun cevabı oldukça basittir. 2. ayın sonunda diz çevresi kaslarının gücüyle alakalı bir durumdur. Bunun kararını vermek için hastaya single leg squat testi yaptırılır Hasta eğer single leg squatı düzgün olarak yapabiliyorsa. Jog tarzı koşulara kısa süreli olarak başlanır. Zamanla koşu süreleri uzatılır.
4. ayın sonunda spora spesifik egzersizlere başlanır.
Spora tam dönüş, takım antrenmanına, maça dönüş ise 9 aydan önce olmamalıdır. Bunun sebebi yeniden oluşturulan ön çapraz bağın kemik ile birleşme süresidir.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Sonrası İlk 20 Gün
Ödemin ve enflamasyonun kontrolü
Diz ekleminin hareket açıklığı: dizin tam düz yapılabilmesi ve dizin bükülme derecesinin 90 dereceyi geçmemesi
Quadriceps kasının kontrolünü-quadriceps kasını aktive etmeyi öğrenmek
Koltuk değneklerini kullanmayı öğrenmek: ilk 7-10 gün tek koltuk değneği kullanmak iyi olur.
Diz kapağı (patella) mobilizasyonu: fizyoterapist tarafından yapılır, amaç diz kapağında oluşabilecek yapışıklıkları, patellar tendonda oluşabilecek kısalıkların önüne geçmektir.
İzometrik egzersizlerin öğrenilmesi: Düz bacak kaldırma, sık bırak gibi egzersizlerin öğrenilmesi.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Sonrası 3.-6. Hafta Hedefleri Nelerdir?
Eğer hasta ilk 20 gündeki hedeflerin hepsini elde etmiş ise 2. Faza geçilir.
Dizin bükülme açısı 90 dereceden 120 dereceye kadar attırılır.
Leg press, mini squat gibi güçlendirme egzersizlerine başlanır.
Propriosepsiyon egzersizlerine başlanır.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Sonrası 3. Ay Hedefleri Nelerdir?
Artık daha çok güçlenme egzersizlerine odaklanılır, özellikle sqautın derecesi arttırılarak quadricepsin güçlendirilmesi hedeflenir.
Step down programı başlatılır.
Leg pressler, lungelar da artık bu zamanda başlanır.
Çeviklik egzersizleri de başlanır.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Sonrası 14.-22. Hafta Hedefleri Nelerdir?
Bu evrede jog tarzı koşular başlanır.
Kuvvet ve esneklik programları devam eder.
Spor branşına özgü çevikliği artıran egzersizler yapılır.
Ployometrik egzersizlere başlanır.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Sonrası 22. Hafta Sonrası. Hedefleri Nelerdir?
İleri düzey plyometrik egzersizlere başlanır.
Mutlaka doktor ya da deneyimli bir spor fizyoterapisti gözleminde spora geri döner.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Sonrası Ağrılar Ne Zaman Geçer?
Hastaların karşılaşacakları ağrılı durum ameliyatın bitiminden sonra ilk 24 saatte olur. Ön çapraz bağ ameliyatından sonra hastanede damardan verilecek ağrı kesici ilaçlar ve yoğun buz uygulaması ile ağrılar kontrol altına alınır. Hastalar ertesi gün taburcu olacak duruma gelirler. Hastaya evde kullanabileceği ağızdan tablet şeklinde ağrı kesici verilir. Ağrılar zamanla azalarak ameliyatın 5. ila 7. gününden sonra tamamen biter.
Bir diğer ağrıyı azaltmanın yolu kalkerken otururken, yürürken quadriceps kasınızı aktive etmenizdir. Quadriceps kasınızı kasıp çalıştırırsanız, diziniz daha az yük biner ve daha az ağrır, daha az ödem oluşur.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatında Platin Takılır mı?
Evet takılır. Kemik tünellerin içine yerleştirilen greftin sabitlenmesi için ön çapraz bağ ameliyatında platin koyulması şarttır. Ancak bu platinler oldukça küçüktür ve çıkarılması gerekmez.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatında Takılan platinlerin Çıkarılması Gerekir mi?
Ön çapraz bağ ameliyatında takılan platinlerin hastanın vücudunda kalmasının hiçbir zararı yoktur, ömür boyu kalabilir.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Sonrası Dizimi Bükemiyorum, Dizimi Nasıl Bükerim?
Ameliyat sonrası dizinizi bükememek yaygın bir durumdur ve genellikle geçicidir. Bu durumu yaşamanızın sebebi ameliyat sonrası oluşan şişlik ve ağrılardır.
Ön çapraz bağ ameliyatından sonra diz hareketlerinin tekrar elde edilmesi önemlidir. Bunun için doktorunuzun ve fizyoterapistinizin talimatlarına uymalı, diz açılarını kendiniz kafanıza göre arttırmamalısınız.
Dizin ana olarak iki hareketi vardır, dizin düzleştirilmesi (diz ekstansiyonu) ve dizin bükülmesi (diz fleksiyonu) Dizin düz yapılmasının sağlanması ameliyattan sonra erken dönemde sağlanmalıdır, zaman geçtikçe dizin tam düz yapılmasında sorun varsa, bu sorunu çözmek zorlaşır. Tedbiri erkenden almak gerekir. Bunun için ameliyattan hemen sonra uyurken, yatarken, yatakta istirahat halinde iken yastığı topuk altına yerleştirmek önemlidir.
Ağrıya iyi geldiği için hastalar yastığı dizinin altına koymayı tercih ederler, ama dizin altına koyulan yastık dizin bükülü kalmasına yol açar. Bundan dolayı yastık mutlaka topuk altına konulup, dizin düz kalması sağlanmalıdır.
Dizin bükülmesini sağlamak çok daha kolaydır. Ancak bunu mutlaka deneyimli fizyoterapistin yapması gerekir.
Diz bükülme açısı: Ön çapraz bağ ameliyatından sonra genellikle ilk 2 hafta 90 derece diz bükülmesi açısı yapabilmeniz, 2-4 haftada 120 derece yapabilmeniz yeterli olur.
Diz Esnekliğini Artıran Egzersizler:
Topuk kaydırma: Sırt üstü yatarken topuğunuzu yavaşça kendinize doğru çekin.
Düz bacak kaldırma: Sırt üstü yatarken bacağınızı düz tutarak yukarı kaldırın.
Duvar itme: Ayakta dururken ellerinizi duvara yaslayın ve bacağınızı geriye doğru itin.
Diz bükme: Ayakta dururken, bir sandalyeye tutunarak dizinizi geriye doğru bükün.
Denge egzersizleri: Bir bacak üzerinde durarak dengenizi koruyun.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Sonrası Olası Sorunlar Nelerdir?
Dizde Şişlik: Ön çapraz bağ ameliyat sonrası en sık görülen sorun dizde şişlik, ödem oluşmasıdır. Dizde şişlik olması geçici de olsa, ameliyat sonrası iyileştirmeyi geciktirdiği için istenmeyen bir durumdur. Dizde şişliği engellemek için özellikle quadriceps kasının aktivasyonunu hastaya öğretmek gerekir. Ameliyat sonrası hastanın normal yaşamına dönmesi için; yatağa oturup kalkma, yürüme, bacağını kaldırıp indirme gibi, yapması gereken hareketlerde quadriceps kasını belli bir süre kasması dizde şişlik oluşumunu belirgin oranda azaltır. Buz uygulaması da şişliği azaltır. Diziniz çok şişerse ameliyatınızı yapan doktora mutlaka danışın.
Dizin Düz Yapılamaması: Ön çapraz bağa ameliyatından sonra, dizin tam düzleştirilememesi, acil olarak çözülmesi gereken bir sorundur. Bu durumun en sık nedeni ameliyat sonrası bacak altına yastığın yanlış yere yerleştirilmesidir. Ameliyat sonrası hastanın topuğunun altına yastık yerleştirilmesi ile bu sorun çözülür. Amaç hasta yatakta istirahat halinde iken, uyurken dizin tam düz kalmasını sağlamaktır.
Hareket Kısıtlılığı: Ön çapraz bağ ameliyatından sonraki hastanın fizyoterapi (fizik tedavi) süreci başarılı yapılmış bir ameliyat kadar önemlidir. Eğer hasta ameliyat sonrası uygun olmayan fizyoterapi süreci geçirirse, hastada kas güçsüzlüğü, hareket kısıtlılığı, bacağa tam yük verememe ve hareket korkusu gelişebilir. Bunu engellemek için fizyoterapi sürecinin ameliyatı yapan doktor tarafından takibi önemlidir. Bazen her şeye rağmen de bu durum gelişebilir. Buna artrofibrozis denir. Artrofibrozis ile ilgili ayrıntılı bilgi edinmek için bağlantıya tıklayabilirsiniz:
Enfeksiyon: Ön çapraz bağ ameliyatından sonra ameliyat yapılan dizde enfeksiyon gelişme ihtimali çok düşükte olsa vardır. Enfeksiyondan korunmak için her türlü önlemler alınmalıdır. Ameliyat sonrası gelişen enfeksiyonu anlamak, erken teşhis koymak çok önemlidir. Ağrı azalırken bir anda ameliyatın ilk saatlerinden sonra hissedilen ağrı gibi ağrının artması, dizde kızarıklık oluşması, hastanın ateşinin çıkması gibi durumlar bir an önce doktorunuza başvurmalısınız.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Olanlar - Hastamın Yorumu
Ön çapraz bağ ameliyatı olan hastaların deneyimleri, ameliyat sonrası iyileşme süreci hakkında faydalı bilgiler sunabilmektedir. Hastalar genellikle ameliyat öncesi ve sonrası yaşadıkları deneyimleri paylaşarak diğer hastalara cesaret verebilir ve bilgilendirebilirler. Bu süreçte birlikte olduğumuz hastamın yorumları:
Ön çapraz bağ ameliyatı geçirdiğimde, Op. Dr. Utku Erdem Özer'in uzmanlığına ve ilgisine minnettarım. Ameliyat öncesinde detaylı bir şekilde bilgilendirildim ve operasyon sonrası süreçte de beni adım adım yönlendirdi.
Ön çapraz bağ ameliyatı sonrası Op. Dr. Utku Erdem Özer'in uzmanlığı ve desteğiyle çok başarılı bir iyileşme süreci geçirdim. Kendisinin bilgisi ve deneyimi sayesinde ameliyat öncesi ve sonrası süreçte hiçbir endişe duymadım.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Sonrası Kaç Gün Rapor Verilir?
Ön çapraz bağ ameliyatı sonrası genellikle 3-4 hafta arasında rapor verilmektedir. Ameliyat sonrası ilk hafta dinlenmek ve şişliği azaltmak tedavi süreci kapsamında çok önemlidir. Daha sonra yavaş yavaş günlük aktivitelere dönmek mümkündür.
Ön Çapraz Bağ ve Menisküs Ameliyatı Farkları
Ön çapraz bağ (ACL) ameliyatı ve menisküs ameliyatı, dizdeki farklı yapılar üzerinde gerçekleştirilen ameliyat işlemidir. ACL ameliyatı, dizin stabilitesini sağlamak ve korumak amacıyla hasarlı bağın yerine hastanın kendi tendonlarından alınan bir greftin yerleştirilmesiyle yapılır ve genellikle artroskopik yöntem kullanılır. Menisküs yırtığı ameliyatı ise dizin şok emici kıkırdak yapısının onarımı veya çıkarılması işlemidir ve bu da artroskopik yöntemle gerçekleştirilir.
Kriter | Ön Çapraz Bağ Ameliyatı | Menisküs Ameliyatı |
Ameliyat Yöntemi | Artroskopik | Artroskopik |
Amaç | Diz stabilitesini sağlamak | Şok emici kıkırdağı onarmak/çıkarmak |
Süreç | Greft yerleştirme | Menisküs onarımı veya çıkarılması |
Rehabilitasyon | Uzun ve yoğun | Kısa veya orta uzunlukta |
İyileşme Süresi | 6-9 ay | 4-6 hafta (menisektomi) / 3-4 ay (onarım) |
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Fiyatı 2024
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Fiyatı 2024 yılında birçok faktöre bağlı olarak değişmektedir. Özellikle Kullanılan tekniklere ve hasta durumuna göre farklılık gösterebilir. Bu nedenle, ön çapraz bağ ameliyatı planlayan hastaların, ameliyatın maliyeti ve detayları hakkında iletişim kanallarımızdan bizlerle irtibata geçmeyi ihmal etmemesini öneriyoruz.
Sonuç
Ön çapraz bağ ameliyatı, son yıllarda gelişen teknolojiyle birlikte başarı şansı belirgin olarak artmış olup, sporcuların oyuna dönüş oranı artmıştır.
Ön çapraz bağ ameliyatı oldukça teknik bir ameliyat olup, yeniden yapılan çapraz bağın bire bir kopan çapraz bağ ile aynı konumda yerleştirilmesi elzemdir. Başarısız ön çapraz bağ ameliyatının en sık sebebi yanlış konumlanmış kemik tünelleridir.
Özellikle ön çapraz bağ ameliyatından sonraki fizyoterapi süreci, en az başarılı bir ameliyat kadar önemlidir. Bu süreçte hasta ameliyatı gerçekleştiren ortopedist ve fizyoterapist tarafından yakından takip edilir.
Ön çapraz bağ ameliyatı olmuş bir futbolcunun takım antrenmanına, maça geri dönmesi 9-12 ay arasındadır. Hastaların bu süreçte sabırlı olmaları ve tedaviye devamlılıkları önemlidir.
Makalemizi okuduğunuz için teşekkürler. Dilerseniz utkuerdemozer.com bağlantısından ana sayfaya genel bir göz atabilirsiniz.
Comments