Kronik Ayak Bileği İnstabilitesi Nedir?
Ayak bileğini sık burkmak, ayak bileğinin dış kısmında devamlı ağrı olması ve ayak bileğinde devamlı bir burkulacak hissi olması kronik ayak bileği burkulmasının ana bulgularıdır. Bu durum özellikle sporcularda ve aktif bireylerde hareket yeteneklerini ve performanslarını kısıtlar.
Ayak bileği bağları sık burkulma sonucu ya da ilk ayak bileği burkulmasından sonra iyi tedavi görmemiş hastalarda iyileşemeyerek uzar. Bu durum normal bir bağın yapması gereken fonksiyonu yapamayıp, tekrarlayan ayak bileği burkulmalarına sebep olur. Bu duruma kronik ayak bileği instabilitesi denir.
Kronik Ayak Bileği İnstabilitesinde Ameliyatı Ne Zaman Yapılır?
Ayak bileği burkulmalarının çoğu ameliyatsız yöntem ile tedavi edilir. Hiç tedavi görmemiş, kronik ayak bileği instabilitesi olan hastalarda mutlaka ameliyat dışı yöntemler 2-3 denenip, sonuç alınamazsa ameliyat kararı o zaman alınmalıdır.
Kronik Ayak Bileği İnstabilitesinde Nasıl Bir Ameliyat Yapılır?
Hastaya ve bağların durumuna göre değişmekle birlikte ne tarz bir ameliyat olursa olsun yapılan gevşemiş ayak bileği bağlarını sıkı olarak dikip ayak bileğinin stabilizasyonu sağlamaktır. Ayak bileği instabilitesi hemen hemen her zaman ayak bileğinin dış kısmında olur. Ayak bileğinin dış kısmında 3 farklı bağ vardır. Bu bağlardan 1 veya 2’sinde yaralanmaya bağlı hasar vardır. En sık yaralanan ATFl adlı bağdır. İkincisi ise CFL adlı bağdır.
Ameliyat öncesi detaylı bir inceleme ile her iki bağ ayrı ayrı değerlendirilip, ATFL adlı bağın tek başına mı yoksa CFL adlı bağın da hasarlı olup olmadığı detaylı olarak incelenip ortaya konulur.
Benim tercih ettiğim yöntem modifiye brostrom ameliyatıdır. Hasarlı bağ ortaya konularak, bağın bir ucu bağlandığı fibula adlı kemikten ayırılır. Bu kemiğin içine ucunda yüksek dayanıklı ipler bulunan özel vidalar (ip ankor) yerleştirilerek, kemikten ayrılan bağ kısaltılmış şekilde tekrar dikilmek üzere hazırlanır.
Ek olarak bu bağın bağlandığı kemik yapılara özel vidalar ile yerleştirilen fibertape adlı yapı yerleştirilir. Fibertape uygulamasının amacı, erken harekete başlamaktır. Fibertape uygulanabilen ameliyatlardan sonra alçı yapılmasına dahi gerek olmayabilir. Son olarak ilk başta hazırlanan ipler ayak bileği uygun pozisyona getirilerek düğümlenir. En son fibertape i sabitlenerek işlem bitirilir.
Kronik Ayak Bileği İnstabilitesi Ameliyatından Sonraki Süreç Nasıldır?
Modifiye brostrom ameliyatından sonra hasta aynı gün veya bir sonraki gün taburcu olur. İlk 2 hafta ameliyat olan tarafa yük vermeden çift koltuk değneği kullanarak hareket edebilir. Yara iyileştikten yani ameliyattan 2 hafta geçtikten sonra hastanın tam basmasına izin verilir. 2. ile 3. hafta arasında tek koltuk değneği kullanır. 3. Hafta bittikten sonra fizyoterapi süreci başlar. Bu süreçte ayak bileği hareketlerini tekrar kazanmak ve ayak bileği çevresindeki kasları güçlendirmeye başlanır. Yaklaşık 6. haftada sporcunun yaptığı spora özgü egzersizlerin yapılmasına izin verilir. 8-10 haftada çoğu sporcu spora geri döner.
Bu ameliyatın başarı oranı oldukça yüksek olup, uzun dönem takiplerinde başarı oranı % 90’ın üzerindedir.
