Diz kilitlenmesi, bacağın bir pozisyonda sıkışıp kalması ve dizin bükülmesinin veya düzleştirilmesinin imkansız hale gelmesidir. Diz kilitlenmesi yalnızca birkaç saniye sürebilir ya da sadece ameliyat ile düzelebilir. Ayrıca Diz kilitlenmesinin nasıl düzeleceği, ne kadar süreceği tamamen sebebine bağlıdır.
İçindekiler:
Diz Kilitlenmesi Nedir?
Diz kilitlenmesi, dizinizi düz pozisyondan bükülü pozisyona getiremediğinizde ya da bükülü halden düz hale getiremediğiniz duruma denir.
İki tip diz kilitlenmesi vardır:
Gerçek diz kilitlenmesi: Diz eklemi hareket etmez, hareket ettirmeye çalışmak oldukça ağrılıdır, eklemin hareketini engelleyen mekanik bir sorun vardır. Çoğu zaman bu kova sapı denilen büyük bir menisküs yırtığıdır ya da eklem kıkırdağı kopup araya sıkışmıştır. Gerçek diz kilitlenmesi hemen hemen her zaman ameliyat ile çözülür.
Yalancı diz kilitlenmesi: Dizin hareketini engelleyenmekanik bir sorun yoktur. Hasta diz ağrısından dolayı diz çevresi kasları spazma girerek diz geçici olarak kilitlenir. Yalancı diz kilitlenmesi kendiliğinden 1 kaç saat içinde düzelir.
Gerçek Diz Kilitlenmesi Neden Olur?
Gerçek diz kilitlenmesi, diz ekleminin içinde dizin hareket etmesini fiziksel olarak engelleyen bir şeyin sıkışmasından kaynaklanır.
Diz ekleminin en önemli iki hareketi vardır. Dizin bükülmesi- kıvrılması yani diz fleksiyonu ve dizin düz yapılması- uzatılması yani diz ekstansiyondur. Çok az içe ve dışa dönme hareketi ve esneme hareketini de yapar.
Diz ekleminin içine bir şey sıkışırsa dizin hareketleri kısıtlanıp, engellenir. Buna mekanik blokaj denir. Dönen dişli motorun arasına parçanın girmesi gibi düşünebilirsiniz, araya giren parça dişlilerin hareketine engel olacaktır. Diz içinde aynısı geçerlidir. Dizi oluşturan kemik yapıları dişli gibi düşünün, araya da menisküs yırtık parçası ya da eklemden kopan kıkırdak parçası olabilir. Böyle bir durumda diz tamamen bloke olur ve hiç hareket edemez.
Kilitli bir dizin kilidini açmak genellikle dizinizi hafifçe hareket ettirmek veya hastaların sıklıkla söylediği gibi "sallamak" için birkaç dakika sürer, ancak bazen parçayı hareket ettirmeden önce parçanın oradan alınması yani ameliyat gerekebilir.
Gerçek diz kilitlenmesinin en sık iki sebebi vardır; menisküs yırtığı ve eklem faresi.
Menisküs Yırtığı:
Gerçek diz kilitlenmesinin en sık sebebi menisküs yırtıklarıdır. Özellikle büyük menisküs yırtıkları dizde kilitlenmeye sebep olmaktadır. Bu tarz yırtıklar kova sapı ve flap tarzı dediğimiz menisküs yırtıklarıdır. Yırtılan menisküs parçası diz eklemini oluşturan uzluk ve kaval kemiklerinin arasına sıkışır.
Menisküs yırtığı nedenleri, belirtileri ve tedavi seçenekleri hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için bu linki tıklayabilirsiniz:
Eklem Faresi:
Gerçek diz kilitlenmesine sebep olabilecek ikinci en sık sebep de eklem faresidir. Eklem faresi, diz eklem kıkırdak yüzeyinin bir bölgesinden kıkırdağın kopması sonucu eklemin içine düşüp eklemde dolaşmasına denir. Eklemde dolaşan eklem faresi dizi oluşturan kemiklerin arasına sıkışıp dizde kilitlenmeye sebep olabilir.
Eklem faresinin sebepleri:
Diz yaralanması: Düşme, çarpma ya da dizin dönmesi sonucu dizin eklem yüzeylerini oluşturan eklem kıkırdağı kırılıp kopabilir.
Osteokondritis Dissekans: Kıkırdak altındaki kemiğin kanlanma bozukluğuna bağlı olarak eklem kıkırdağı ile birlikte kıkırdak altı kemiğin kopup eklem faresine yol açması.
Diz kireçlenmesi: Özellikle ileri derece diz kireçlenmesinde hasar görmüş, kırılgan kıkırdak parçaları kopup eklem faresine sebep olabilir.
Gerçek Diz Kilitlenmesinin Belirtileri Nelerdir?
Ağrı: Dizi kilitlenen hastalar her zaman ağrı olmayabilir.
Hareket Güçlüğü: Gerçek diz kilitlenmesinde çoğu zaman diz bükülü pozisyonda kilitlenir ve diz düz pozisyona gelmez.
Gerçek Diz Kapağı Kilitlenmesi Tedavisi
İlk önce Gerçek diz kilitlenmesinin tedavisi kilitlenmeye sebep olan sorunun ortadan kaldırılmasını amaçlar. Diz kilitlenmesine sebep menisküs yırtığı ya da eklem faresi ise çözüm ameliyat olacaktır.
Hem menisküs yırtığı hem de eklem faresi ameliyatı kapalı ameliyat tekniği ile minimal invazif olarak yani artroskopik olarak yapılmaktadır.
Yalancı Diz Kilitlenmesinin Sebepleri Nelerdir?
Dizde şişlik: Eklemde fazla sıvı birikimi diz hareketlerini kısıtlayarak diz kilitlenmesine sebep olur.
Romatizmal hastalıklar: İltihaplı romatizma, gut gibi hastalıklarda görülmektedir.
Diz kapağı hareket bozukluğu: Diz kapağının normal hareketi, kapağın üzerinde kayıp hareket ettiği yere anormal teması sonucu yalancı diz kilitlenmesi olabilir.
Plika sendromu: Medial patellar plika, dizin iç kısmında bulunan femoral kondil adlı kemik yapının kıkırdağını sürtünme sonucu tahriş ederek yalancı diz kilitlenmesine sebep olur.
Diz yaralanması: Diz travması sonucu ağrı fazla olursa, kas spazmına sebep olur bu da yalancı diz kilitlenmesi ile sonuçlanır.
Yalancı diz kilitlenmesinin gerçek diz kilitlenmesinden en önemli farkı, eklemde sıkışan bir şey yoktur. İlk başta ciddi bir durum gibi gözükse de kısa zaman içinde kendiliğinden çözülerek diz açılmaktadır.
Yalancı diz kilitlenmesinin sebebi ağrı kaynaklıdır. Hasta şiddetli diz ağrısı çekiyorsa, vücudun koruyucu refleksinden dolayı diz çevresi kasları spazma uğrar ve dizin hareketi sınırlanarak, diz kilitlenir.
Özellikle yalancı diz kilitlenmesi hem dizi düz pozisyondan kıvırma pozisyonuna almaya, hem de kıvırma pozisyonundan düz pozisyona almada olur.
Yalancı Diz Kilitlenmesinin Tedavisi Nedir?
Yalancı diz kilitlenmesinin tedavisi, gerçek diz kilitlenmesinin aksine ameliyatsız yöntemler ile olur.
Dinlenme, koruma, buz, ağrı kesici kullanımı.
Koruyucu egzersiz yapmak.
Diz içine kortizon iğnesi yapılması.
Diz Kilitlenmesi Nasıl Açılır?
Diz kilitlenmesini açmak için ilk olarak hastanın rahatlaması ve dizin üzerindeki baskıyı azaltması çok elzemdir. Bu genellikle dizin bükülmesi veya uzatılması ile sağlanmaktadır. Ancak, eğer kilitlenme durumu kronik ise veya sık sık tekrarlıyorsa, altta yatan nedeni belirlemek ve uygun tedavi yöntemlerini uygulamak önemlidir.
Diziniz kilitlenirse, aşağıdaki adımları izlemeniz son derece önemlidir:
Rahat bir pozisyonda oturun veya uzanın.
Dizinizin üzerine buz koyun.
Ağrı kesici ilaç alın.
Dizinizi zorlamayın.
Yalancı Diz Kilitlenmesi Nasıl Açılır?
Yalancı diz kilitlenmesi, gerçek diz kilitlenmesinden farklı olarak, diz ekleminin tam olarak kilitlenmemesi durumudur. Ayrıca büküldüğünde veya düzeltildiğinde hafif bir hareket kabiliyetinin olmasıdır.
Yalancı diz kilitlenmesi nasıl açılır:
Dizinizi dinlendirin: Ağrı ve spazmı azaltmak için dizinizi bir süre dinlendirmeniz önemlidir.
Buz kompresi uygulayın: Buz kompresi, ağrı ve iltihabı azaltmaya yardımcı olacaktır.
Ağrı kesici ilaçlar kullanın: Önerdiğimiz ağrı kesici ilaçlar, ağrınızı hafifletmeye yardımcı olur.
Menisküs Diz Kilitlenmesi Nasıl Açılır?
Menisküs diz kilitlenmesi, menisküs adı verilen ve diz eklemindeki iki kemik arasında bulunan kıkırdak dokusunun yırtılması veya hasar görmesi sonucu ortaya çıkmaktadır.
Listelemek gerekirse Menisküs diz kilitlenmesi açma yöntemleri:
Dizinizi dinlendirin: Ağrı ve spazmı azaltmak için dizinizi bir süre dinlendirmeniz önemlidir.
Buz kompresi uygulayın: Buz kompresi, ağrı ve iltihabı azaltmaya yardımcı olacaktır.
Ağrı kesici ilaçlar kullanın: Doktorunuzun önerdiği ağrı kesici ilaçlar, ağrınızı hafifletmeye yardımcı olmaktadır.
Ayrıca konu ile ilgili olarak Dizde Kıkırdak Zedelenmesi yazımıza da göz atabilirsiniz.
Diz Kilitlenmesi Egzersizleri
Dizinizin kilidini açmayı başardıktan sonra, diz ekleminizin hareket açıklığını ve gücünü geri kazanmak için egzersizler yapmanız son derece önemlidir. Bizim önerdiğimiz egzersizler şunlardır:
Diz bükme ve açma egzersizleri: Bu egzersizler, dizinizin hareket açıklığını artırır.
Diz kaslarını güçlendirme egzersizleri: Bu egzersizler, dizinizin etrafındaki kasları güçlendirmeye ve dizinizi stabilize etmeye yardımcı olur.
Diz Kilitlenmesi Ameliyatı
Diz kilitlenmesi, şiddetli ağrıya ve hareket kısıtlılığına yol açmaktadır. Eğer tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen vakalarda diz kilitlenmesi ameliyatı gerekli hale gelmektedir.
Ameliyat Öncesi:
Teşhis: Diz kilitlenmesinin nedenini belirlemek için randevu oluşturup teşhisin belirlenmesi.
Anestezi: Ameliyat genel veya bölgesel anestezi altında yapılmaktadır. Anestezi türü, hastanın genel sağlık durumu ve cerrahi yöntemin karmaşıklığına göre belirlenir.
Hazırlık: Ameliyattan önce bizler sizlere bazı talimatlar verecektir. Bu talimatlar, kan sulandırıcı ilaçların kesilmesi, açlık ve tıraş gibi unsurları içermektedir.
Cerrahi Yöntemler:
Diz kilitlenmesi ameliyatında kullandığımız farklı cerrahi yöntemler şunlardır:
Artroskopi: Bu minimal invaziv yöntemde, diz eklemine küçük kesiler açılarak kamera ve cerrahi aletler yerleştirmekteyiz. Görüntüleme sistemi ile eklem içi dokulara erişim sağlanır ve gerekli onarımlar yapılmaktadır.
Açık Cerrahi: Daha karmaşık vakalarda, eklemin daha geniş bir şekilde açılmasını gerektiren açık cerrahi yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntem, daha geniş bir kesi ve daha uzun iyileşme süresi anlamına gelir.
Ameliyat Sonrası:
Ağrı Yönetimi: Ameliyattan sonra ağrı ve iltihabı kontrol altına almak için ilaç tedavisi uygulamaktayız.
Fizik Tedavi: Diz ekleminin hareket açıklığını ve gücünü geri kazanmak için fizik tedavi programı uygulanmaktadır.
İyileşme Süreci: İyileşme süreci, kullanılan cerrahi yönteme ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişir. Artroskopik ameliyatlarda iyileşme süresi genellikle daha kısadır.
Sonuç
Diz kilitlenmesi, çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıkabilen ve günlük yaşamın olağan akışını bozan bir durumdur.
Diz kilitlenmesini açma yöntemleri, egzersizler ve gerektiğinde cerrahi müdahale, hastaların yaşam kalitesini artırmak ve diz fonksiyonlarını geri kazanmalarına yardımcı olmaktadır.
Diğer tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen vakalarda diz kilitlenmesi ameliyatı gerekli hale gelmektedir.
Diz kilitlenmesi problemi yaşıyorsanız, Op. Dr. Utku Erdem Özer'den randevu alarak detaylı bilgi ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi alabilirsiniz.
Makalemizi okuduğunuz için teşekkürler. Dilerseniz utkuerdemozer.com bağlantısından ana sayfaya genel bir göz atabilirsiniz.
