Peroneal Tendonlar Nedir?
Vücudumuzun bir tarafında toplam 3 adet peroneal tendon vardır. Bunlardan ikisi peroneus longus ve peroneus brevistir. Peroneal tendonlar kalfimizin dış kısmından başlayıp, ayak bileğinin dış kısmında bulunan lateral malleol adlı kemik çıkıntının arkasından dönerek ayakta bulunan çeşitli kemiklere bağlanırlar. (1. ve 5. Tarak kemiklerine) Peroneal tendonların fonksiyonu, ayak bileğinin stabilizasyonuna katkı sağlamak ve ayağı dışa doğru döndürmektir. (eversiyon)
Peroneal Tendonlar Nasıl Yaralanır?
Ayak bileği burkulmaları sonucunda peroneal tendonlarda yaralanma olabilir. Bu yaralanmalar çoğu zaman tendinit şeklinde olur, ancak nadir olarak peroneal tendonları yerinde tutan Superior Peroneal Retinakulum (SPM) adlı kılıfın yırtılması ile de sonuçlanabilir.
Peroneal Tendonların Çıkığı Nasıl Olur?
SPR adlı kılıf yırtıldıktan sonra eğer düzgün bir şekilde iyileşmez ise peroneal tendonları yerinde tutacak sağlam bir yapı olmadığından ayak bileği hareketlerinde ayak bileğinin dış kısmındaki kemik yapının (lateral malleol) arkasında bulunan peroneal tendonlar lateral malleol üzerinden atlayarak bu kemiğin üzerine doğru çıkar. Bu duruma peroneal tendon instabilitesi, peroneal tendon çıkığı veya peroneal tendon luksasyonu denir.
Peroneal Tendonların Çıkığı Nasıl Anlaşılır?
Peroneal tendon çıkıklarının tansını koymak çoğu zaman zordur, hastanın hikayesi dikkatlice dinlenmeli ve detaylı muayene edilmelidir. Muayene esnasında pereneal tendonlar çıkık halde olmayabilir, ya da muayene ile çıkmayabilir. Böyle durumlarda ultrason altında dinamik muayene ve MRI görüntüleme yardımcı olur. Peroneal tendon çıkığı tanısı yüksek şüphe ile yakalanır.
Peroneal Tendonların Çıkığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Eğer hastanın ilk çıkığı ve sporcu değilse, 6 hafta süre ile diz altı alçıya alınır. Bu sürede çift koltuk değneği kullanılarak alçılı ayağa yük verilmez.
Hasta sporcu olmayıp birden fazla çıkık oluşmuş ise tedavi seçeneği ameliyat olmalıdır.
Eğer hasta sporcu ise ilk çıkıkta dahi tedavi ameliyat olmalıdır.
Peroneal Tendonların Çıkıklarında Nasıl Bir Ameliyat Yapılır?
Peroneal tendon çıkıklarında 3’lü ameliyat yapılır.
Peroneal tendon tamiri: Özellikle peroneal brevis tendonunda uzunlamasına yırtık oluşur, yırtık uçları temizlenerek tendon dikilir. Bu işleme tubularizasyon denir.
Peroneal Oluk Derinleştirme: Eğer oluk sığ ise, lateral malleol arkasında bulunan peroneal oluğun derinleştirilmesi gerekir. Bu işlem yapılmazsa yani peroneal oluk derinleştirme ameliyatı yapılmadan yapılan peroneal çıkık ameliyatları başarısız olabilir, tekrarlayan çıkığa sebep olabilir.
Superior Peroneal Kılıf Tamiri: Oluk derinleştirme yapıldıktan sonra SPR tamiri yapılır.
Ameliyatı izlemek isterseniz linki tıklayabilirsiniz;
Op.Dr. Utku Erdem Özer'in yaptığı peroneal tendon çıkık ameliyatını izlemek için bu linki tıklayabilirsiniz: https://www.youtube.com/watch?v=ac7Bj5nudCM&t=26s
Peroneal Tendon Çıkığı Ameliyatından Sonraki Süreç Nasıldır?
Ameliyat bitiminde diz altı alçı yapılır.
3 hafta bu alçı kalarak hastaya çift koltuk değneği kullandırılır, hasta bu sürede alçılı ayağının üzerine hiç yük vermez.
3. hafta bittiğinde alçı çıkarılır, ROM walker ya da alçı botuna geçilir 6. haftaya kadar yavaş yavaş tam yüke verdirmeye geçilir.
