Halluks Valgus Nedir?
Halluks Valgus ayak başparmağının eğriliğidir. Halluks Valgusta ayak başparmağı fark edilir şekilde ayağın dış tarafına doğru kayar. Bu kayma kendiliğinden ve kalıcı olur. Ayak başparmak eklem kapsülü ayağın iç kısmından gerilerek Halluks Valguslu başparmağın MP eklemi (başparmağın tarak kemikleri ile yaptığı eklem) üzerinde ağrı ve hassasiyet oluşturur. Ayrıca burada kemik çıkıntısı da oluşur. Bu çıkıntıya bunyon denir. Kemik çıkıntısının yani bunyonun üzerindeki keseler(bursalar) ayakkabı içinde sıkışarak şişerler ve ağrıya sebep olurlar. Zamanla kaymış olan başparmak ayağın diğer parmaklarını da sıkıştırır.
Halluks Valgus Neden Olur?
Kadın Cinsiyet:
Halluks Valgus en sık kadınlarda görülebildiği gibi erkeklerde de görülebilir. Ancak erkelerde görülme sıklığı oldukça düşüktür. 15 tane kadın halluks valgus hastasına karşı sadece 1 tane erkek hastası vardır.
Genetik Geçiş:
Ailelerinde Halluks Valgus olan kişilerde daha çok görülür. Halluks Valgus olan kişilerin %70 inde aile öyküsü vardır. Halluks Valgusta çoğunlukla ayağın kalıtsal hatalı mekanik yapısı neden olur. Kalıtsal olan Valluks Valgusun kendisi değil, kişiyi Halluks Valgus geliştirmeye eğilimli yapan bazı ayak tipleridir.
Ayakkabı İlişkisi:
Yüksek topuklu, sivri burunlu ve ucu dar ayakkabı giyenlerde gözüktüğü gibi, ömründe hiç ayakkabı giymeyen afrikalı kabile bireylerinde dahi görülebilir. Ayrıca her yüksek topuklu sivri burunlu ayakkabı giyenlerde de Halluks Valgus gözükmez. Ancak Halluks Valgusu olan kişler yüksek topuklu, sivri burunlu, ucu dar ayakkabıları sık giyerlerse, var olan Halluks Valgus daha hızlı ilerler.
Halluks Valgus Belirtileri Nelerdir?
En sık belirtisi başparmağın tarak kemiği ile eklem yaptığı yerde çıkıntı-şişlik olmasıdır.
Halluks Valgusun diğer belirtileri:
Ağrı ve hassasiyet
Kızarıklık
Ayağın alt kısmında sertleşmiş cilt-nasır
Yumru üzerinde nasır
Ayak başparmağında yürüme zorluğuna yol açabilecek sertlik ve hareket kısıtlılığı
Halluks Valgus Tanısı Nasıl Konulur?
Halluks Valgus tanısı görür görmez konulur. Ancak Halluks Valgusu daha iyi değerlendirmek için ayak röntgeni çekilir. Halluks Valgus ilerleyici bir hastalık olduğundan zaman içinde çekilen röntgenlerle deformitenin nasıl kötüleştiği takip edilir. Özellikle ergenlik döneminde başlayan Halluks Valgus daha hızlı ilerler.
Halluks Valgusu olan hastalarda özellikle 3. ve 4. Parmak aralarında sinir sıkışması (Morton Nöroma) sık olduğundan halluks valguslu hastaların fiziki muayenesinde sinir sıkışması olup olmadığına da bakılır.
Halluks Valgus Tedavisi
Ameliyat dışı yöntemler ile ayak başparmak eğriliği yani Halluks Valgus düzelmez. Ameliyatın dışında aşağıda bahsedeceğim yöntemlerin hepsi Halluks Valgusta ağrıyı gidermeye yöneliktir.
Halluks Valgusun Ameliyat Dışı Tedavisi
Ayakkabı Değişikliği
Çoğu Halluks Valgus hastasında ayakkabı değişikliği ile ağrı hafifler. Yaz mevsiminde Halluks Valgusu olan hastalar sıklıkla terlik tercih ettiğinden ağrıları bu mevsimde olmaz. Eylül ayı ile birlikte kapalı ayakkabı giymeye başladıklarında Halluks Valgusu olan hastaların doktora ağrı şikayeti ile başvuruları artar.
Halluks Valgus’u olan hastaların ayakkabı seçerken dikkat edecekleri iki konu vardır:
Ayağı sıkmayan ayakkabı
Parmaklara baskı yapmayacak ayakkabı
Ayakkabı genişleticiler ile bazı ayakkabıların baskı yapan yerleri genişletilebilir. Bu uygulamadan sonra ayakkabı yine sıkmaya devam edilirse, o ayakkabıyı giymekten vazgeçilmelidir.
Koruyucu Ped Kullanmak
Halluks Valguslu hastaların ayak başparmaklarındaki çıkıntının üzerine konulan yumuşak silikon yastıkçık ya da ped kullanmak çoğu hastada ağrıyı azaltır.
Buz Uygulaması
Günde 3 defa 1 saat ara ile 20 dakika buz uygulaması, ağrı ve şişliği azaltarak ağrı kesici ihtiyacınızı da azaltır.
Ortez ve Diğer Ortopedik Cihazlar
Halluks Valgustaki kemik çıkıntısının üzerindeki baskıyı azaltmak için birkaç ortopedik cihaz kullanılabilir. Bunlardan en sık kullanılanlar:
Parmak arası makaradır. Başparmak ile onun yanındaki parmağın arasına yerleştirilerek, eğrilik geçici de olsa düzelip, başparmak eklem kapsülündeki gerginlik azalarak ağrı hafifler.
Gece Ateli: Başparmağınızı daha düz bir konuma getiren geceleri takılan bir atel ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
Halluks Valgus ağrı yönetiminde en önemli nokta ayakkabı seçimidir. Ayrıca sizin için uygun olmayan ayakkabı giyimi var olan Halluks Valgus hastalığınızın hızlanmasına, daha ağrılı bir duruma gelmesine sebep olabilir. Bunun için giyeceğiniz ayakkabının ayağınıza uygun olmasına dikkat etmelisiniz. Şunu aklınızdan çıkarmayın, çoğu Halluks Valgusu olan hasta ayakkabı giymeseler hiçbir zaman ağrıları olmaz.
BAKINIZ : Doğru Ayakkabı Nasıl Seçilir?
Halluks Valgus Ameliyatı Ne Zaman Yapılır?
Başta ayakkabı değişikliği olmak üzere ameliyat dışı yöntemler denenip ağrı ve yürüme güçlüğü gibi Halluks Valgusun neden olduğu sorunlar ortadan kaldırılamazsa ameliyat kaçınılmazdır.
Ergenlikte Görülen Halluks Valgus Ameliyatı Ne zaman Yapılır?
Ergenlik döneminde görülen Halluks Valgus hastalarında büyüme tamamlana kadar ameliyat yapılmamaya çalışılır. Ameliyat dışı yöntemler ile ağrı hafiflemezse bu grup hastalar ameliyat edilebilir. Ancak ergenlik döneminde kas iskelet sistemi gelişirken halluks valgusta olan şekil bozukluğunun da artacağını biliyoruz. Ergenlik döneminde Halluks Valgus ameliyatı yapılan hastalarda yeniden Halluks Valgus gelişimi (nüks) oldukça sıktır.
Halluks Valgus Ameliyatında Ne Amaçlanır?
Başparmağı normal pozisyonda hizalamak.
Ağrıyı ortadan kaldırmak.
Halluks Valgusun tekrar oluşmasını önleyecek ameliyatı çeşidini seçmek.
Halluks Valgus Ameliyatında Hangi Dokulara Müdahale Edilir?
Kemik, eklem kapsülü, tendon, bağlar ve bursalar gibi dokulara müdahale edilir.
Halluks Valgus Ameliyatında Yumuşak Dokulara Ne Tür İşlem Yapılır?
Halluks Valgusun ameliyat ile tedavisinde tek başına yumuşak doku ameliyatları, Halluks Valgus ameliyatlarının en sık başarısız olma sebebidir. Yumuşak doku ameliyatları mutlaka kemik ameliyatları ile aynı anda yapılmalıdır.
Başparmağın etrafındaki kapsül, tendon ve bağ dokularını içeren yumuşak doku işlemleri, her hastanın ihtiyacına göre tespit edilerek yapılır.
Başparmağın yanındaki 2. parmak ile arasından girilip, başparmağa yapışan ve başparmağın dışa doğru eğilmesine sebep olan yapılar kesilerek gevşetilir.
Bu yapılar;
Başparmak adduktor tendonun gevşetilmesi.
Başparmak ekleminin kapsülünün gevşetilmesi.
Tüm yumuşak doku işlemleri ve kemik işlemleri bittikten sonra başparmağın iç tarafındaki eklem kapsülü gerdirilerek, başparmağın son pozisyonu verilerek kapsül dikilir.
Halluks Valgus Ameliyatında Kemiğe Nasıl Bir İşlem Yapılır?
Halluks Valgus ameliyatında kemiğe iki tür işlem yapılır.
Kemik çıkıntısının çıkarılması: Halluks Valgus ameliyatının bir parçasıdır. Halluks valgus ameliyatında ilk yapılan işlemlerden biridir. Sadece kemik çıkıntısının çıkarılması işlemi yapılmaz. Kemik çıkıntısının çıkarılma işlemi tek başına yapıldığında kısa süreli bir rahatlama yaptığını ancak halluks valgusun hastalığının geri döndüğünü (halluks valgus) tarihsel süreçten biliyoruz.
Düzeltici İşlemler: Halluks valgusta eğrilik düzeltici işlemler ile 1 ya da 2 ayak kemiğine yapılabilir. Başparmak tarak kemiği ya da başparmağın kendisine ya da her ikisine de düzeltici işlem gerekebilir. Bazı nadir görülen özel durumlarda eklemleri sabitlemek gerekebilir.
Halluks Valgusu Olan Her Hastaya Aynı Ameliyat mı Yapılır?
Hayır. Halluks Valgus ameliyatı kişiye özgü ameliyattır. Her hasta ayrıca değerlendirilir ve uygun ameliyat seçilir.
