
Triceps tendonu, üst kolun arkasında yer alan ve dirsek ekleminin düzleşmesini sağlayan güçlü bir kas-tendon kompleksinin önemli bir parçasıdır. Üç ana bölümden oluşan triceps kası, dirseğin arkasında birleşerek tek bir tendon halinde kemiğe tutunur.
Triceps tendon yırtıkları, kısmi (parsiyel) veya tam (komplet) olabilir ve genellikle ani, güçlü bir dirsek kasılmasının sonucunda meydana gelir. Bu tür yaralanmalar ağırlık kaldıran sporcularda veya altta yatan böbrek yetmezliği gibi sistemik hastalıklara sahip ileri yaş erkeklerde daha sık görülür.
Tam triceps tendon yırtıkları, dirseği dirençli bir şekilde düzleştirememe gibi belirgin fonksiyon kayıplarıyla kendini gösterir. Tanı genellikle klinik muayene ile konur; ancak yırtığın tam mı yoksa kısmi mi olduğunu belirlemek için MRI gibi ileri görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir.
Tedavi, hastanın yaşı, altta yatan sağlık durumu, yaralanmanın kronikleşme derecesi ve hastanın fiziksel aktivite düzeyine bağlı olarak değişir. Kısmi yırtıklar genellikle alçı ile sabitleme, fizik tedavi ile tedavi edilirken, tam yırtıklar çoğu zaman ameliyat ile onarım gerektirir.
Triceps Tendon Yırtığı Nedir?
Triceps tendon yırtığı, üst kolun arka kısmında bulunan ve dirsek ekleminin düzleşmesini sağlayan triceps kasının tendonunun kısmen (parsiyel) ya da tamamen (komplet) yırtılması durumudur. Bu tendon, triceps kasını dirsek arkasındaki ulna kemiğine bağlar ve kolun dirsekten düzleşmesini sağlayarak günlük aktivitelerden spor performansına kadar birçok harekette kritik bir rol oynar.
Tam Triceps tendon yırtıkları genellikle ani ve güçlü bir kas kasılması sırasında meydana gelir. Özellikle ağırlık kaldırma gibi aktivitelerde veya düşme sonucu dirsek üzerine aşırı yük bindiğinde bu yaralanmalar görülebilir. Kısmi yırtıklar ise genellikle tekrarlayan mikro travmalar, tendinit gibi önceden var olan tendon sorunları veya kortizon kullanımına bağlı olarak gelişebilir.
Triceps tendon yırtıkları, nadir görülen ancak ciddi sonuçlara yol açabilen yaralanmalardır. Erkeklerde, özellikle 30-50 yaş aralığındaki sporcular veya altta yatan sistemik hastalıklara sahip bireylerde daha sık görülür. Yırtık sonucunda hastalar, dirseği düzleştirme yetisinde belirgin bir güç kaybı ve ağrı yaşarlar.
Triceps Tendon Yırtığı İçin Kimler Risk Altındadır?
Triceps tendon yırtıkları nadir görülen yaralanmalar olmasına rağmen, bazı bireylerde risk daha yüksektir. Bu risk faktörleri genellikle altta yatan sistemik hastalıklar, ilaç kullanımı veya tekrarlayan travmalar gibi durumlarla ilişkilidir.
1. Sistemik Hastalıklar:
Hiperparatiroidizm: Paratiroid hormonunun aşırı salgılanması kemik ve tendon yapısını zayıflatabilir.
Renal Osteodistrofi: Kronik böbrek hastalığına bağlı kemik ve tendon yapısında zayıflama görülür.
Osteogenezis Imperfekta (OI): Genetik bir hastalık olan OI, bağ dokusunu ve tendon dayanıklılığını etkileyebilir.
Romatoid Artrit (RA): Kronik eklem iltihabı tendonlarda dejenerasyona neden olabilir.
Tip 1 Diyabet (DM): Diyabet, tendon ve bağ dokularında zayıflığa yol açarak yırtık riskini artırır.
2. İlaç Kullanımı:
Anabolik Steroid Kullanımı: Kas gücünü artırmak için kullanılan anabolik steroidler, tendon yapısını zayıflatarak yırtık riskini artırabilir.
Yerel Kortizon İğnesi: Tedavi amacıyla tendon çevresine yapılan kortizon enjeksiyonları, tendon yapısında zayıflamaya neden olabilir.
Florokinolon Grubu Antibiyotikler: Bu antibiyotiklerin uzun süreli kullanımı tendon sağlığını olumsuz etkileyebilir ve yırtık riskini artırabilir.
3. Kronik Durumlar ve Cerrahi Geçmiş:
Kronik Olekranon Bursiti: Dirsek arkasındaki bursanın tekrarlayan iltihaplanmaları, tendon dayanıklılığını azaltabilir.
Daha Önce Geçirilmiş Triceps Cerrahisi: Önceden yapılan cerrahi müdahaleler tendonun yapısını ve gücünü etkileyebilir.
4. Genetik Hastalıklar:
Marfan Sendromu: Bağ dokusunu etkileyen genetik bir hastalık olan Marfan sendromu, tendonların dayanıklılığını azaltarak yırtık riskini artırır.
Triceps tendon yırtığı risk faktörlerine sahip bireylerin, özellikle yüksek fiziksel güç gerektiren aktivitelerden kaçınmaları ve gerekli önlemleri almaları önemlidir.
Triceps Tendon Yırtığının Belirtileri Nelerdir?
Triceps tendon yırtıkları, yırtığın derecesine (parsiyel ya da tam) ve yaralanmanın akut veya kronik olmasına bağlı olarak farklı belirtiler gösterebilir. Genel olarak, bu yaralanmanın belirtileri oldukça karakteristiktir ve genellikle ortopedi uzmanı tarafından kolayca fark edilebilir.
1. Ağrı ve Hassasiyet:
Dirsek arkasında belirgin bir ağrı hissedilir.
Dirsek arkasında hassasiyet ve dokunmaya karşı duyarlılık artar.
2. Hareket Kısıtlılığı:
Dirseği tam olarak düzleştirme yetisi zayıflar veya tamamen kaybolur.
Dirseği dirence karşı düzleştirmek neredeyse imkânsız hale gelir.
3. Görsel Belirtiler:
Dirsek arkasında, tendonun normalde bulunduğu bölgede bir boşluk veya çökme fark edilebilir.
Üst kolun arkasında hafif bir şişlik veya kas topaklanması görülebilir.
4. Ses ve Hissiyat:
Yaralanma anında genellikle bir "patlama" veya "kopma" sesi duyulabilir.
Hastalar, yaralanma sırasında tendonun koptuğuna dair ani bir his tanımlarlar.
5. Kas Gücü Kaybı:
Triceps tendon yırtığında, dirsekten güç alarak yapılan itme ve kaldırma hareketlerinde belirgin bir güç kaybı yaşanır.
Özellikle dirsekten bastırma hareketlerinde (örneğin, şınav çekerken veya bir nesneyi iterken) zayıflık belirgindir.
6. Şişlik ve Morarma:
Yaralanma bölgesinde şişlik ve cilt altında kan birikmesine bağlı morarma oluşabilir.
Şişlik, özellikle akut yaralanmalarda daha belirgindir.
Triceps Parsiyel ve Tam Yırtık Belirtileri Arasındaki Fark:
Parsiyel Yırtık: Ağrı ve güç kaybı daha hafiftir. Dirseği bir miktar düzleştirme yetisi korunabilir.
Tam Yırtık: Dirsek ağrısı daha şiddetlidir ve dirsek hareketleri neredeyse tamamen engellenir. Dirsek düzleştirme fonksiyonu tamamen kaybolur.
Triceps tendon yırtığı belirtileri fark edildiğinde, hızlı bir şekilde bir ortopedi uzmanına başvurulması gerekir. Erken tanı ve uygun tedavi, uzun vadeli komplikasyonların önlenmesi açısından büyük önem taşır.
Triceps Tendon Yırtığı Nasıl Teşhis Edilir?
Triceps tendon yırtığının teşhisi, hastanın öyküsü, fizik muayene ve görüntüleme yöntemleriyle konur. Yaralanma anında duyulan bir “kopma” sesi, dirsek arkasında ağrı ve dirsek düzleştirme gücünde belirgin bir zayıflık tipik bulgulardır.
Fizik Muayene:muayene esnasında, dirsek arkasında tendonun tutunduğu bölgede boşluk veya çöküntü olup olmadığına bakılır. Hastadan dirseğini dirençli bir şekilde düzleştirmesi istenir. Tam yırtıklarda bu hareket genellikle yapılamaz. Bu duruma ekstansiyon kaybı denir.
Görüntüleme Yöntemleri:
Röntgen: Kemik yapılar ve olası kopmalar değerlendirilir.
Ultrason: Tendonun durumu hızlıca görüntülenebilir.
MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Yırtığın derecesi ve çevre dokuların durumu net olarak değerlendirilir.
Teşhis doğrulandıktan sonra, hastanın genel sağlık durumu ve yaralanmanın ciddiyetine göre tedavi planı belirlenir.
Triceps Tendon Yırtığı Nasıl Tedavi Edilir?
Triceps tendon yırtıklarının tedavisi, yırtığın türüne (parsiyel veya tam), hastanın yaşı, genel sağlık durumu ve fiziksel aktivite düzeyine bağlı olarak planlanır. Temel olarak tedavi seçenekleri ameliyatsız (konservatif) ve cerrahi yöntemler olarak ikiye ayrılır.
1. Triceps Tendon Yırtığı Ameliyatsız Tedavisi:
Parsiyel (kısmi) yırtıklarda ve bazı düşük aktivite seviyesine sahip hastalarda ameliyatsız tedavi tercih edilebilir.
İstirahat ve Hareketsizleştirme: Dirsek bir atel veya özel bir brace ile sabitlenir.
Ağrı Kontrolü: Ağrı ve ödemi azaltmak için anti-enflamatuar ilaçlar kullanılır.
Fizik Tedavi: İlk iyileşme sürecinden sonra dirsek hareket açıklığını ve kas gücünü yeniden kazanmak için fizik tedavi uygulanır.
Parsiyel yırtıkların iyileşme süreci genellikle 8-12 hafta sürer.
2. Triceps Tendon Yırtığı Ameliyatı
Tam (komplet) yırtıklarda ve aktif yaşam süren bireylerde cerrahi tedavi genellikle kaçınılmazdır.
Tendon Onarımı: Yırtılan triceps tendonu, ulna kemiğine ucunda ipler olan özel vidalar ile tekrar tutturulur.
İyileşme Süreci: Ameliyat sonrası ilk 1-2 hafta dirsek hareketsiz tutulur. Daha sonra, kontrollü hareketlere izin verilir ve fizik tedavi süreci başlatılır.
Tam İyileşme: Hastaların tam fonksiyonlarına kavuşmaları genellikle 3-4 ay sürer.
Triceps Tendon Yırtığı Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci:
İster ameliyatsız ister cerrahi yöntem uygulanmış olsun, tedavi sonrası süreçte fizik tedavi ve rehabilitasyon kritik bir rol oynar. Dirsek hareket açıklığını ve kas gücünü yeniden kazanmak için hasta özel bir programla takip edilmelidir.
Sonuç
Triceps tendon yırtıkları nadir ancak ciddi yaralanmalardır ve erken teşhis ile uygun tedavi, tam iyileşme için büyük önem taşır. Parsiyel yırtıklarda ameliyatsız tedavi yöntemleri genellikle yeterli olurken, tam yırtıklar çoğu zaman cerrahi müdahale gerektirir.
Her iki durumda da fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci, dirsek hareket açıklığı ve kas gücünün yeniden kazanılmasında kritik rol oynar. Risk faktörlerini tanımak ve yüksek riskli aktivitelerde gerekli önlemleri almak, bu tür yaralanmaların önlenmesine yardımcı olabilir. Triceps tendon sağlığını korumak, aktif ve ağrısız bir yaşam için temel unsurlardan biridir.
Dirsek yaralanmaları ve triceps tendon yırtığı gibi durumlarla ilgili uzman görüşü almak için Op. Dr. Utku Erdem Özer ile iletişime geçebilirsiniz. Randevu oluşturmak ya da daha fazla bilgi almak için iletişim sayfamızdan bize ulaşabilirsiniz.